O tym, dlaczego powinno unikać się podejrzanych amerykańskich miasteczek

Za chwilę zabiorę się za rozkładanie na czynniki pierwsze moich wrażeń z lektury pewnej intrygującej serii. Jednak zanim to zrobię, muszę się Wam do czegoś przyznać. Będzie to miało ścisły związek z książkami, o których chcę napisać. Otóż... ja naprawdę nigdy... uwaga!... nie oglądałam "Miasteczka Twin Peaks"! Zapewne nie wszystkich to zdziwi, ale uwierzcie mi, są osoby, które na te słowa reagują oczami jak pięć złotych i okrzykiem "Cooo??" - i na pewno wśród Was też tacy się znajdą.



Wspominam o tym, żebyście wiedzieli, dlaczego nie będę potrafiła odnieść się do słów Bartosza Węglarczyka, które szpecą okładkę pierwszego tomu serii "Wayward Pines" napisanej przez Blake'a Croucha. Nie wiem dlaczego ktoś uznał, że zdanie tego akurat dziennikarza ma zachęcić mnie do przeczytania książki. Prawdopodobnie ten sam ktoś wykombinował następnie, że cytat z wypowiedzi Marcina Prokopa będzie dla mnie ważny przy podejmowaniu decyzji: czytać drugi tom, czy nie czytać. Nie lubię psucia okładek opiniami ludzi, których pojęcie o literaturze nie jest dla mnie oczywiste. Pal licho, gdy są to osoby bezpośrednio związane ze słowem pisanym, z twórczością piśmienniczą (synonim dla wyrazu "literatura" pilnie poszukiwany!), ale z jakiej racji mam wierzyć na słowo aktorce serialowej czy dziennikarzowi prowadzącemu programy rozrywkowe? Co więcej - książka, którą ewentualnie będę miała na półkach, za dziesięć, piętnaście lat znajdzie się w rękach mojego syna. Nie sadzę, żeby miał on wówczas jakiekolwiek pojęcie o tym, kim są Marcin Prokop czy Grażyna Wolszczak...

No, ponarzekałam sobie na drobiazgi, mogę w końcu przejść do rzeczy.


Wracając do tego, co o książce "Szum", pierwszym tomie serii kryminalnych thrillerów amerykańskiego autora, powiedział wyżej wymieniony dziennikarz - nie potrafię powiedzieć, czy jest to prawda, czy też nie, ale zdania ludzi mających o tym lepsze pojęcie są podzielone. Ach, prawda, wypadałoby w końcu uświadomić Wam, co ten Węglarczyk, do licha, powiedział! Otóż:
"Twin Peaks zmieniło nazwę na Wayward Pines. Czekałem na kogoś, kto przytuli osamotnionych fanów przedziwnego serialu Lyncha."

 

Ponieważ tym razem na początku tekstu nie zamieściłam opisu od wydawcy, więc szybciutko opowiem, o co chodzi. Bohater budzi się w nieznanym miejscu nie mając pojęcia kim jest (my też byśmy nie wiedzieli, gdyby nie psujący całą frajdę okładkowy zarys fabuły). Błądzi po miasteczku zwanym Wayward Pines i usiłuje przypomnieć sobie cokolwiek. A gdy pamięć wreszcie wraca, Ethan Burke odkrywa, że z niewiadomych przyczyn został wrzucony w klaustrofobiczną rzeczywistość miejsca, z którego nie można się wydostać. Chłonie kolejne tajemnice, nie znajdując nawet cienia odpowiedzi na mnożące się pytania. Wyjaśnień trzeba szukać mozolnie, zbierając kawałki układanki, które rzadko od razu do siebie pasują. A czytelnik brodzi w tym wszystkim wraz z Ethanem, choć w przeciwieństwie do niego, ma prawo być coraz bardziej zachwycony poplątaniem fabuły.

Gdy obejrzę w końcu "Miasteczko Twin Peaks", to dam Wam znać, co sądzę o ewentualnych podobieństwach. Doszły mnie słuchy, że wielbiciele serialu nie zgadzają się z tym ani na jotę. Ja na razie wcale nie muszę orientować się w zawiłościach tych sporów, żeby podczas lektury pierwszego tomu "Wayward Pines" nie móc opędzić się od pewnego osobliwego, choć całkiem sympatycznego, uczucia...
"Całemu temu przesłuchaniu towarzyszyło jednak coś jeszcze - niepokojące poczucie deja vu."
"Wayward Pines. Szum"
Lepiej bym tego nie ujęła - niepokojące wrażenie, że gdzieś już to kiedyś widziałam? czytałam? wyśniłam? :) Owo uczucie wpływało na mój mózg niezwykle stymulująco. Zagłębiałam się w treść "Szumu" znakomicie bawiąc się swoją irytacją i nie mogąc uchwycić końca nitki przywiązanej do wyjaśnienia zagadki, którą sama sobie stworzyłam. Historia opowiedziana przez autora jest na tyle intrygująca, wciągająca i pogmatwana, że nie pozwalała mi na oderwanie oczu od książki. I w chwili, w której uświadomiłam sobie, że zaczęłam czytać około godziny dwudziestej, a nagle, nie wiadomo skąd, zrobiła się druga w nocy, spłynęło olśnienie. Dotarło do mnie, iż kiedyś już zdarzyło mi się w podobny sposób stracić rachubę czasu. 

Nie wiedząc, w co się pakuję, zabrałam się jakiś czas temu za czytanie "Słonecznej Doliny" Stefana Dardy. Ostatnią stronę przewróciłam nad ranem, spietrana jak mało kiedy, podskakująca z powodu najlżejszego szmeru, a co za tym idzie, zakochana w autorze i jego powieści. ;) "Szum" nie doprowadził mnie aż do takiego stanu, ale mało kto potrafi dorównać Dardzie w budowaniu nastroju. Najważniejsze w tej chwili było dla mnie to, że chwyciłam w końcu niteczkę podobieństwa - to Słoneczną Dolinę miałam na myśli, gdy czytałam o Wayward Pines. Analogii jest w gruncie rzeczy niewiele, ale idea miasteczka, z którego nie ma drogi wyjścia, jest dokładnie ta sama. Potem jeszcze przyszedł mi do głowy film M. Night Shyamalana "The Village" i w pewnym sensie "Pod kopułą" Stephena Kinga. 

Jak widać, książka Croucha specjalnie odkrywcza i oryginalna nie jest. Autor pełną garścią czerpał ze schematów i znanych motywów, ale wcale tego nie ukrywa - w posłowiu wyraźnie wspomina o swojej fascynacji "Twin Peaks". Zresztą podobieństwa nie sprawiają, że "Szum" źle się czyta - wręcz przeciwnie! Poza tym nie zapominajmy, że jest to tylko część opowieści. Im głębiej w las, tym robi się bardziej intrygująco. I choćbyście nie wiem jak się starali, to i tak nie będziecie w stanie przewidzieć zakończenia, które naprawdę zaskakuje.

Pierwszy tom przesiąknięty jest enigmatycznością, mrocznym klimatem tajemnicy. Przez większość czasu błądzimy w ciemnościach wyciągając przed siebie ręce, żeby nie rozbić głowy o mur otaczający Wayward. Mamy bohatera, którego nie sposób nie polubić, atmosferę narastającej grozy, worek zagadek, który z minuty na minutę robi się coraz większy - to wszystko jest gwarancją świetnej zabawy. A przecież nie można odłożyć książki na bok, gdy rozwiązanie zagadki może być na wyciągniecie ręki, gdy dzięki przewróceniu jednej strony więcej wszystko może stać się jasne jak słoneczko w letni dzień!

Drugi tom to zupełnie inna bajka. Tajemnica powoli nabiera konkretnych kształtów, zagrożenie staje się jak najbardziej realne, a akcja zmienia się jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki - czytamy, ale uwierzyć nie możemy, że ktoś coś takiego naprawdę wymyślił. W "Buncie" dobrze poznajemy wszystkich mieszkańców Wayward Pines (z naciskiem na "wszystkich", także tych, których istnienia nie sposób się domyślić bez podpowiedzi) oraz dowiadujemy się, że teraźniejszość to pojęcie względne. 

Styl Croucha, wzięty pod lupę, nie powala na kolana. Jednak nie jest to przecież literatura mająca pretensje do stania się klasyką. Czyta się dobrze, czepiać się nie ma czego, akcja wciąga... A że język niewyszukany i pozbawiony ambitnych środków stylistycznych? - cóż, nie każdy jest współczesnym Edgarem Allanem Poe. Mnie się w tych książkach spodobało przede wszystkim ich drugie dno. 

Za fasadą historii o sennym miasteczku, które staje się miejscem z koszmaru, znajduje się całkiem udana próba scharakteryzowania natury człowieka umieszczonego w enklawie. Zdarzenia i wynikające z nich wnioski biegną dwoma zazębiającymi się torami. Jeden z nich prowadzi nas do odkrycia, jak może zachować się istota rozumna postawiona w samotnej opozycji do tłumu. Drugi z kolei ukazuje pęd przedstawicieli gatunku ludzkiego do podporządkowania się większości oraz zezwierzęcenie tych, którzy w nieskończoność przebywają w inwigilowanym środowisku.


Wkrótce ma się ukazać trzeci, ostatni tom serii o Wayward Pines - "Krzyk". Premiera zbiegnie się w czasie z emisją 10-odcinkowego serialu nakręconego na podstawie powieści Blake'a Croucha. Został on zrealizowany przez wymienionego już wyżej reżysera M. Night Shyamalana. Patrząc na to nazwisko mam lekko ambiwalentne uczucia, gdyż człowiek ten nakręcił zarówno rewelacyjny "Szósty zmysł", który na zawsze pozostanie najgenialniejszym thrillerem jaki dane mi było oglądać, jak i znakomite do połowy, ale zupełnie zrujnowane scenami z kosmitami "Znaki". Staram się być jednak dobrej myśli, gdyż zrobiłam sobie właśnie przegląd kariery reżysera i wyszło mi, że jednak większość jego dzieł była całkiem niezła (i w ogóle nie pojmuję tych Złotych Malin za "Kobietę w błękitnej wodzie" i "Ostatniego Władcę Wiatru" - mnie się te filmy bardzo podobały!). 

Czekam więc na trzeci tom oraz na serial z niecierpliwością - byle do marca! ;)



t. 1                                                                                                  t. 2
Tytuł: Wayward Pines. Szum                                                   Tytuł: Wayward Pines. Bunt
Autor: Blake Crouch                                                                 Autor: Blake Crouch
Wydawnictwo: Otwarte                                                            Wydawnictwo: Otwarte
Rok wydania: 2014                                                                   Rok wydania: 2014
ISBN: 9788375153064                                                            ISBN: 9788375153149
Ilość stron: 360                                                                          Ilość stron: 360
Oprawa: Miękka                                                                        Oprawa: Miękka



23 komentarze:

  1. Ja "Miasteczka Twin Peaks" też nie oglądałam. Nigdy :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A wiesz, że kogo ostatnio pytałam, ten się pukał w głowę nie wierząc, że ja, taka wielbicielka thrillerów, jeszcze tego nie widziałam? :) Muszę nadrobić i to pędem. A potem pewnie będę Was zachęcać do oglądania :)

      Usuń
  2. Jak to nie oglądałaś "Twin Peaks"??? :) :) :P
    A planujesz? Proszę, planuj, bo może napiszesz o nim jakiś tekst, czym mnie bardzo uszczęśliwisz!
    O tych książkach wcześniej nie słyszałam, ale już uważam je za kupione!
    Eli

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No nie oglądałam... Tyle jest nowych seriali, że stare jakoś mi umykają, chyba że są zrobione przez BBC, ale to insza inszość :) Obejrzę, jak mi się spodoba, to napiszę :)

      Usuń
  3. Ja "Miasteczka.." też nie widziałam i nie czuję takiej potrzeby.
    W przeciwieństwie do sięgnięcia po książki o których piszesz! Bardzo mnie zaciekawiłaś :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A ja teraz już czuję potrzebę i pewnie się przy okazji za ten serial wezmę. Tylko może poczekam, aż ukaże się trzeci tom Wayward...

      Usuń
    2. My z Lynchem nie przepadamy za sobą, delikatnie rzecz ujmując :).

      Usuń
  4. Do mnie jakoś zupełnie ten "Szum" nie trafił. Przeczytałam, bo wszyscy zachwalali, no i przez to "Twin Peaks", które zaczęłam ostatnio oglądać. Nie wiem, ale "Wayward Pines" wydało mi się jakieś nieciekawe, rozwiązanie wydumane, wszystko nieprawdopodobne i jakieś takie miałkie. Wiem, chyba jestem odosobniona w swojej opinii. Wiem, że serial Lyncha prawdopodobny też na pewno nie jest, ale "Twin Peaks" ma to coś. Obejrzyj, naprawdę! :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mam wrażenie, że porównanie książki z serialem Lyncha nie wyszło powieści na dobre. Chyba niemal każdy, kto serial oglądał, a potem przeczytał książkę zachęcony porównaniami, rozczarował się i uznał Wayward za dość nijakie miasteczko - w porównaniu z tym filmowym. Nie chcę mówić o tym jako o pewniku, bo do serialu nawet nie zaglądałam, ale takie właśnie odniosłam wrażenie.

      "Szum" nie jest książką doskonałą, znam wiele lepszych thrillerów, ale tak jak napisałam w recenzji - czytało mi się ją dobrze i wciągnęła mnie na tyle, że miałam ochotę poznać całość. Owszem, po zapoznaniu się z "Buntem" doszłam do wniosku, że zdecydowanie wolałabym, aby historia poszła w innym kierunku, bardziej nadprzyrodzonym, ale ja wolę fantastykę od science-fiction, więc nie jestem obiektywna :) Lubię też motywy psychologiczne w książkach, podobało mi się więc to, co autor myśli o homo sapiens. Tak więc ostatecznie sporo dobrego znalazłam u Croucha.

      Czytałaś tylko "Szum" czy "Bunt" też? Niby tworzą całość, a jednak są zupełnie różne...

      Usuń
  5. Erm... Też nigdy nie oglądałam "Twin Peaks". Moja mama uwielbiała, mnie przerażała sama muzyka w czołówce :) Mam DVD na półce i kiedyś pewnie zbiorę się na odwagę, żeby to w końcu obejrzeć, ale jeszcze nie dziś.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jeśli przerażała Cię już sama muzyka, to tym bardziej muszę szybko się za ten serial zabrać! uwielbiam nastrój grozy budowany muzyką! ;)

      Usuń
  6. "Twin Peaks" to dla mnie kultowy serial - i jednocześnie trauma, serio - oglądałam film w czasach, kiedy zbyt wielkiej konkurencji on nie miał i zrobił na mnie przeogromne wrażenie, śnił mi się po nocach, itd. :D
    Dlatego nie sądzę, by jakakolwiek książka czy film mogły z nim konkurować (zobaczymy, jak będzie z kontynuacją). Powieść Croucha zapowiada się mimo to ciekawie - motyw co prawda stary jak świat, ale przecież chodzi o to, by umiejętnie go wykorzystać? Ja mimo wszystko chętnie bym przeczytała, uwielbiam takie klimaty. A samo miasteczko przypomina mi raczej te z powieści Stephena Kinga - nie jedno konkretne, ale raczej ich typ, idealnie nadające się na scenerię horroru ;)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mnie też się zaraz zacznie ten serial śnić po nocach - będzie mi Kyle MacLachlan biegał w kółeczko krzycząc: "Jak mogłaś mnie jeszcze nie oglądać? Jak mogłaś?!" ;)

      To chyba Ty mi kiedyś mówiłaś, że "Pustkowia" Croucha to świetna książka, prawda? Już ją namierzyłam w Taniej Książce i zamierzam nabyć.

      Usuń
  7. Aniu, właśnie odkryłam Twój blog i chyba się tu zatrzymam. Nie tylko dlatego, że ja również czytałam "Szum" (zapraszam do poczytania o wrażeniach). Niestety, nie sięgnęłam po cz. II, bo zniechęciło mnie sensacyjne zakończenie. Gdyby mroki i tajemnice pozostały mroczne i tajemnicze bez cudacznych stworów, a rozwiązanie zagadki leżało wyłącznie w sferach ludzkiej psychiki - byłabym zachwycona.
    Pozdrawiam serdecznie.
    Ania

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bardzo mi miło powitać Cię u mnie - już robię herbatkę i kroję ciasto ;)
      Jeśli chodzi o zakończenie "Szumu", to miałam dokładnie tak samo - zaskoczyło mnie, a jednocześnie okrutnie rozczarowało, bo ja chciałam klimatu, wyjaśnień rozmytych przez sferę duchową, może czegoś związanego z zaświatami, a tu dostałam science-fiction. Niemniej jednak dalszy ciąg nadal wciąga i zaciekawia, a wielbiciele klimatów postapokaliptycznych na pewno są zachwyceni.

      Usuń
  8. A propos klimatów postapokaliptycznych: czekam właśnie na "Notre Dame Rok 2084". I tak sobie szperam po blogach rozmaitych, bo nie mogąc się doczekać wrażeń własnych, chciałabym poczytać o cudzych. Od Ciebie wychodzę z głową stanowczo zbyt pełną pomysłów na to, co by tu przeczytać. Wielkie dzięki za recenzję "Kompozytora burz" czy "Przysięgi królowej". I czy aby nie mam przyjemności rozmawiać z miłośniczką Philippy Gregory??

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak mi się obłędnie miło zrobiło, gdy przeczytałam, że sięgasz po moje starsze recenzje :) Mam nadzieję, że pomogę Ci w wyborze wielu wspaniałych książek!

      Oczywiście, że masz do czynienia z miłośniczką Gregory! :) W ogóle powieści historycznych, ale ponieważ Gregory pisze o historii Anglii, którą ubóstwiam, do tego pisze świetne, więc wielbicielką jestem zajadłą :) :)

      Usuń
    2. Aj, weszłam sobie do zakładki, w której wymieniasz książki polecane i ugrzęzłam bodaj na całą noc. Widzę, że mamy niezmiernie podobny gust. Zrecenzowałaś masę książek, nad którymi się zastanawiałam, miałam w rękach i odłożyłam "na potem". Np. "Osobliwy dom pani Peregrine", "Skrzydła nad Delft" i wiele, wiele innych. Pododawałam Cię, gdzie tylko mogłam, ciesząc się w duchu, że przede mną ferie i dużo czasu na zwiedzanie tej Twojej uroczej kopalni.
      Pozdrawiam najserdeczniej o tej skandalicznie późnej porze.

      Usuń
    3. Jesteś kochana! Dzięki takim komentarzom mam motywację wielkości Słońca - żeby pisać jeszcze lepiej i przede wszystkim więcej. Przekopuj się przez zielonego bloga do woli i dawaj znać, gdy coś z polecanych książek przeczytasz!

      P.S. "Skrzydła..." są świetne!!! ;)

      Usuń
  9. Przekopuję się, przekopuję. W ramach odpoczynku między jednym rozdziałem "Meczetu Notre Dame" a kolejnym. Właśnie odświeżyłam sobie treść "Szkarłatnego płatka i białego" dzięki Twojej recenzji.
    Co do "Skrzydeł..." - czy czytałaś "Miniaturzystkę"?? Na mnie zrobiła piorunujące wrażenie. Jestem pewna, że bardzo by Ci się podobała.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. "Miniaturzystkę" oczywiście mam :) Miałam ją w planach jeszcze wtedy, gdy w zapowiedziach pojawiła się pod innym tytułem, a było to dawno temu :) Od pierwszej chwili mój nos mówił mi, że to jest zdecydowanie książka dla mnie :) Na razie po nią nie sięgam, bo ja rzadko czytam coś, co czytają wszyscy - wolę odczekać, aż minie trochę czasu od chwili, w której na wszystkich blogach pojawia się recenzja tej samej książki.

      Usuń
  10. O widzę, że wygląd bloga nieco zmieniony, ale fajnie się to prezentuje, bardzo fajnie.

    A jeśli chodzi o ten tekst na okładce... No cóż.. Nie ty pierwsza zwracasz uwagę, że w naszym dziwnym kraju osoby które od czasu, do czasu widzimy w TV, automatycznie stają się ekspertami i znawcami wielu tematów. Tak jak gdyby sam fakt pokazania twarzy w telewizorze zamieniał kogoś we wszechwiedzące guru. No cóż. Głupoty w świecie wiele, a co gorsza niewiele można na to poradzić.

    A książka wygląda mi na ciekawą. Niestety... Piszę "niestety", bo już teraz mam jakieś 150 pozycji do przeczytania. :/

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Pochwała wyglądu bloga z Twoich ust jest wielkim komplementem! Dzięki! :)

      A co Ci zależy - dopisz do tytułów oczekujących na przeczytanie :) Moja lista ma już pewnie z tysiąc pozycji i co dzień coś na niej przybywa - kto by się tam przejmował :) Na pewno zdążymy wszystko przeczytać, zdecydowanie! ;)

      Usuń