John Boyne "W cieniu Pałacu Zimowego"

"Powieść obyczajowa, rozgrywająca się przez kilkadziesiąt lat XX wieku. Młody Georgij niezwykłym zbiegiem okoliczności trafia do carskiego pałacu w Petersburgu, gdzie poznaje rodzinę Mikołaja II i zakochuje się w księżniczce. Gdy wybucha rewolucja, ucieka na Zachód i osiada z żoną w Londynie. Nostalgiczna opowieść o wpływie młodości i wielkiej historii na całe życie. Wątek sensacyjny (szpiegowski), świetna psychologia i panorama ważnych wydarzeń minionego stulecia. Nowa książka autora powieści „Chłopiec w pasiastej piżamie”."

Nie mogłam się doczekać, kiedy wreszcie wezmę do ręki nową książkę Boyne'a - nie tyle ze względu na jego pierwszą powieść, ile na tematykę, którą wybrał tym razem. Czasy carskiej Rosji są dla mnie niezmiennie fascynujące, nie wspominając o historii ostatnich Romanowów - wpływającej na moją wyobraźnię i wciągającej każdym szczegółem, zarówno wspaniałym i pięknym, niezbadanym i tajemniczym, jak i tragicznym. Ilekroć oglądam zdjęcia tej kochającej się rodziny, która miała to nieszczęście, że była rodziną panującą w kraju zbyt wielkim, zbyt biednym i zbyt ambitnym, przenoszę się w czasie i przemierzam pokoje pałaców, sprawdzam siłę wzroku Rasputina, prowadzę długie rozmowy z najstarszymi córkami cara, przytrzymuję kapelusz, który próbuje ulecieć w powietrze, gdy przechadzam się wietrznymi brzegami Newy... Opowieści o końcu carskiej Rosji mają w sobie moc tak sugestywnego przekazu, że nie potrafię o nich zapomnieć.

      
"W cieniu pałacu zimowego" pochłonęłam z zapartym tchem ciesząc się dobrą powieścią i Wielką Historią w niej opisaną. Mimo kilku potknięć, które można wytknąć autorowi, nie ulega wątpliwości, że jego opowieść jest fascynująca i sprawi, że niejeden czytelnik sięgnie głębiej pragnąc dowiedzieć się czegoś więcej o Romanowach. Ich postaci zostały opisane żywo i naturalnie, stają się nam bliskie i wzbudzają emocje. Ja nie wyobrażam sobie, że mogłabym sięgnąć po tę książkę nie znając wcześniej tragedii carskiej rodziny, ale zdaję sobie sprawę z tego, że dla wielu czytelników jest ona nowością i jestem przekonana, że już na zawsze pozostanie w pamięci i w sercu każdego z nich. 

Fragmenty dotyczące zawiązywania się ogromnych przemian w społeczeństwie rosyjskim są napisane tak, że nie można się od nich oderwać, pragnie się więcej i więcej. Gorzej z rozdziałami, w których mowa o życiu bohatera po opuszczeniu Rosji - są poszatkowane, skrótowe i sprawiają wrażenie doczepionych na siłę. Do tego chwilami nudzą, jeśli porównać je z wydarzeniami rosyjskimi. Na szczęście nie ma ich zbyt wiele, szybko wracamy do Petersburga i do Pałacu Zimowego. 

Można mieć też pretensje o to, że obraz Rosji, jej władców i zmian zachodzących w narodzie nie są pokazane obiektywnie, są wręcz mitotwórcze - car był wspaniały, dobry i ludzki, rodzina idealna, a Rosja to wielka potęga niszczona przez niezadowoloną biedotę. Obrazek jest więc dość jednostronny, nie pogłębiony zarówno psychologicznie, jak i historycznie w sposób, jaki chciałoby się tutaj znaleźć. Czytając stale myślałam o tym, jak wspaniałą, monumentalną mogłaby ta książka być powieścią, gdyby Boyne poszedł dalej w opisach Petersburga, społeczeństwa rosyjskiego, psychologicznego portretu dworu i ludzi go obserwujących. I wówczas nie byłby to już tylko kolejny, dobrze napisany apokryf. 

Wszystko to nie zmienia jednak faktu, że jest to bardzo zgrabnie i ciekawie wymyślona opowieść, którą czyta się znakomicie i która zachęca do zagłębiania się w prawdziwą historię.

Wydawnictwo: Świat Książki
Rok wydania: 2011
Ilość stron: 400 s.
Oprawa: miękka
ISBN: 978-83-247-2017-0